Tahvil/Bono Nedir?

Tahviller, devletin veya şirketlerin ödünç para almak için çıkardığı borçlanma araçlarıdır. Tahvil sahibi, tahvili çıkaran kuruluşun alacaklısıdır. İlgili şirket veya kamu kurumunun üzerinde alacağından başka hiçbir hakka sahip değildir ve bu kuruluşların yönetimine katılamaz.

Hazine Müsteşarlığı tarafından çıkarılan tahviller, vadesine veya getiri kaynaklarına göre sınıflandırılır.Devlet tahvilleri, Hazine Müsteşarlığının bir yıldan uzun vadeyle ödünç para almak amacıyla çıkardığı devlet iç borçlanma senetleridir (DİBS). Hazine bonoları, Hazine Müsteşarlığı tarafından çıkarılan, vadesi bir yıldan kısa devlet iç borçlanma senetleridir. Gelire endeksli senetler ise, getirileri Kamu İktisadi Teşebbüslerinden elde edilen gelirlere bağlı olan devlet iç borçlanma senetleridir.

Özel sektör tahvilleri, şirketler ve bankalar tarafından çıkarılan borçlanma senetlerini ifade etmektedir. Bunlardan 365 günden daha kısa vadeli olanlar bono olarak adlandırılır.

Eurotahvil (Eurobond) ise, ilgili devlet veya şirketin kendi para birimi dışındaki yabancı bir para birimi üzerinden çıkardığı ve uluslararası piyasalarda ihraç ettiği tahvillerdir.

Tahviller, sabit veya değişken faizli olarak ihraç edilebilmektedir. Kupon ödemeli tahviller, vadeden önce belirli ara dönemlerde faiz ödemesi sağlar. Kuponsuz, ya da iskontolu tahvillerde ise, tahvili almak için ödenen tutar ile vadede ele geçen tutar arasındaki fark faiz gelirini oluşturur.

Borçlanma senetleri, vade sonuna kadar elde tutulduğu takdirde, belli bir faiz kazancını garanti eder. Ancak yatırımcı, tahvil veya bonoyu vade sonuna kadar tutmak zorunda değildir. Yatırımcı, tahvil veya bonoyu vadesinden önce satarsa, ikincil piyasadaki faiz oranlarındaki değişimden etkilenir. Eğer piyasadaki faiz oranları gerilemiş ise getirisi artar, faiz oranları artmış ise getirisi düşer, hatta zarar edebilir.